توضیحات

کتابی است که شامل مهم‌ترین مسائل کلامی و فلسفی است و فهرست کتاب شامل عناوین زیر است: در امور عامه – در جواهر و اعراض – در اثبات صانع و صفات او- در نبوت – در امامت – در معاد. هدف از پرداختن به این مباحث، روشن ساختن ابعاد جدل عقلی در جهان اسلام در فاصله قرون سوم تا نهم در نزاع بین متکلمین است. خواجه طوسی این مباحث را از حوزه کلام اخذ کرده و براساس براهین فلسفی محض به آن‌ها بنیانی منطقی و استدلالی بخشیده است. او از هرگونه حاشیه‌پردازی در مباحث اجتناب ورزیده و کوشیده است با توسل به بنیان‌های منطقی نتایج فلسفی مقبولی استنتاج کند. کامل الشبیبی در الفکر الشیعی و النزاعات الصوفیه می‌نویسد؛ «خواجه نصیرالدین طوسی برای اولین بار (در تجریدالاعتقاد) کلام را با فلسفه به نحو کاملی درآمیخت تا حدی که کلام و فلسفه به منزله یک چیز واحد به شمار روند.»